UDIK Udruženje za društvena istraživanja i komunikacije
Ove godine se navršava 25. godina od genocida u Srebrenici – najvećeg zločina počinjenog na tlu Evrope nakon Drugog svjetskog rata. Genocid je izvršen u julu 1995. godine i sastojao se od masovnih, planski provedenih ubistava zarobljenih bošnjačkih muškaraca i dječaka. Prema presudama Haškog tribunala, vojnici pod komandom generala Ratka Mladića do 19. jula 1995. godine su organizovano i sistematski ubili više od 8.000 muškaraca i dječaka bošnjačke nacionalnosti. Oko 30.000 žena i djece je deportovano. U nastojanju da prikrije zločine, Vojska Republike Srpske (VRS) je izmjestila tijela sa mjesta masovnog pogubljenja, zakopavši ih u nizu masovnih grobnica u čitavom Podrinju. Do danas je poznato nekoliko stotina primarnih, sekundarnih i tercijarnih masovnih grobnica.
Međunarodni krivični sud za bivšu Jugoslaviju (MKSJ) i Međunarodni sud pravde su službeno proglasili masakr u Srebrenici iz jula 1995. godine zločinom genocida. Odlukom Evropskog parlamenta, iz januara 2009. godine, 11. jul je proglašen Danom sjećanja na genocid u Srebrenici.
U povodu godišnjice, Udruženje za društvena istraživanja i komunikacije (UDIK) predstavlja dvije publikacije. Prva publikacija je Izvještaj Vlade Republike Srpske o događajima u i oko Srebrenice od 10. do 19. jula 1995. Bh. entitet Republika Srpska je 2004. godine službeno usvojila izvještaj Komisije za istraživanje događaja u i oko Srebrenice u periodu između 10. i 19. jula 1995. godine. Godine 2018. tadašnji predsjednik bh. entiteta Republika Srpska Milorad Dodik zatražio je od poslanika Narodne skupštine RS-a da Izvještaj proglase nevažećim. Ovakav potez Dodika je uslijedio nakon što je njemačkom pravosuđu predat spisak sa 22.000 imena pripadnika VRS-a koji su tada bili angažovani na tom području, s ciljem da se ispita njihova umiješanost u događaje tokom genocida u Srebrenici. Vlada Republike Srpske je 18. avgusta 2018. godine na posebnoj sjednici stavila izvan snage Izvještaj sačinjen u Banjaluci 2004. godine.
Druga publikacija nosi naziv Srebrenica: 25 godina, Sjećanje na žrtve genocida. Knjiga dokumentuje imena 6.879 žrtava genocida ukopanih u periodu od 2003. do 2019. godine. U Memorijalnom centru Srebrenica – Potočari su ukopane 6.642 osobe dok je na drugim lokalnim mezarjima ukopano 237 žrtava. Podaci za ovu knjigu su dobijeni od Memorijalnog centra Srebrenica – Potočari i Instituta za nestale osobe Bosne i Hercegovine.
Objavljivanjem ovih publikacija, UDIK želi još jednom trajno staviti do znanja da i poništavanjem Izvještaja činjenica ostaje, da je u Srebrenici jula 1995. godine počinjen genocid koji je potvrđen od strane dva međunarodna suda. Činjenice se neće promijeniti, bez obzira na napor koji se ulaže da se ponovo napiše istorija. Knjige objavljujemo u znak sjećanja na žrtve srebreničkog genocida.
